POĒMA (IV-VI)

ІV

Жыцъцё ў дварох людзей кіпела,

Вы ў ручайку вясной вада.

Рабілася ўсё чэсна, ўмела,

І не трывожыла бяда_

Багатая зямля дарыла

За працу добры, шчыры лад;

Усім на сэрцы было міла, -

А гэта ёсьць найлепшы клад.

Вясёла моладзі на сьвяты,

Калі гуляньне у двары:

Для ўсіх рабіўся стол багаты,

Гульня гудзела да зары.

Вацькі частуюцца застольна

(яны мядова піва п'юць).

Усім вясёла і прывольна,

Усе гамоняць і пяюць.

Адзін Алесь, як непрытомны,

Рукой закрыўшы бледны твар,

Забіўся у куточак цёмны,

Каб скрыць сардэчны свой цяжар_

То часам моўчкі ціха бродзіць

Сярод цянісхых старадрэў...

Нідзе спакою не знаходзіць:

Душою, пэўна, ён гарэў.

Няма між моладзі Ундзіны -

Прыгожай панскае дачкі,

Вясёлай, ласкавай дзяучыны:

З ружовай стужкай касьнічкі.

Яна у панскім тым пакоі

Сягонъня змушана марнецъ;

Дзяучыны сэрца ў непакоі:

Зь нялюбым жаніхом сядзєць?

Жаніх (з-за Друі, з роду пана)

Ундзіну вельмі спадабау.

У двор прыехаў досыць рана,

Вачэй з дзяучыны не спускау.

І Ян-паніч трымаўся годна.

Курчавы волас, роуны нос,

Румяны твар... І крой быў модны

Што ж, у дастатку хпопец рос.

Паніч на слова не скупіўся.

Заўсёды войстры на язык,

Ніколі пры людзёх ня зьліўся

І піцъ хмяльное не прывык.

Стары Даугі у яго ушобіуся:

Гатоў Цварок яму аддаць,

Каб той з яго дачкой жаніўся -

І быу дварка ўладарны зяцъ.

Даугі дамовіуся ужо з Янам:

Вясельлє - на Купальскі дзень, -

Няхай віно купальскім жбанам

Затушыць чараў злыбядзєнь.

V

У жорнах спорна мешоць солад,

3 пасудай круціцца бачар,

Зьвініцъ сякера, цяжкі молат...

Спяшаюцца - як на пажар.

Гурбой бягуць у двор дзяучаты:

Прыбраць сьвятліцы, папаліць,

Засмажыць добра кураняты,

Згатовіць морс і масла зьбіць.

Хпапцы паправілі дарожкі.

Пасыпапі наверх пясок,

Каб глінай не запляміць ножкі,

Каб быў мягчэйшы1 поступ-крок.

Да дня вясельля ўсё гатова:

Яда пастаўлена на стол,

Убрана хораша будова.

Час - пад вянєц, час у касьцёл.

Наводзяпь струны музыканты,

Шмаруюць смолами смычок,

Каб паказаць свае таланты...

І вось іграюцъ “казачок".

Усе дарослыя дзяучаты

Пзкінулі халупы-хаты.

Бягуць у двор, як на пажар.

Якія вочы у іх! А твар!

VІ

Адна маркотая Ундзіна

Стаіць самотна ля вакна.

А зор ськірованы да млына,

Дзе зь ім сустрэлася яна,

Дзе ў першы раз Алеся вочы

Кранулі тайнікі душы,

Як зоркі найцямнеишай ночы -

Слабы агенъчык у глушы.